Mavi Mor Renk Değişimi Neyin Belirtisi?


Mavi Mor Renk Değişimi Neyin Belirtisi?

Soğuk havalarda ve bazen de stresli olduğumuz zamanlarda parmak uçlarımızın mor bir renk aldığından yakınırız. Tüm bunlar romatizmanın habercisi midir? Isı değişikliklerine ve strese bağlı olarak görülen bu hastalık ne sıklıkta görülür?  Toplumda % 3-5 gibi oranında görülen ’Raynaud Fenomeni ‘’ belirtileri hakkında Liv Hospital Samsun Romatoloji ve İç Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Mehmet Sayarlıoğlu bilgilendirdi.

Raynaud belirtisi (RB) el ve/veya ayak parmak uçlarında soğuğa maruz kalındığında bazen de stresle birlikte oluşan mavi-mor renk değişikliğidir. Prof. Dr. Mehmet Sayarlıoğlu kan damarlarında daralma sonucu ortaya çıktığını ve deriye giden kan damarlarının normalde soğuk havalarda ısı kaybını azaltmak için daraldığını söyledi. Ancak raynaud belirtisinde bu sürecin uzadığını ekledi.  Bir süre sonra kanlanmanın bozulmasına bağlı olarak damarlarda oksijen seviyesi düşmekte ve deride mavi-mor renk değişikliği olduğunu genellikle mavi-mor renk değişikliğini takiben damarlarda bir genişleme olmakta ve parmak uçları yeniden pembe-kırmızı hale dönmekte olduğun ifade etti.

Raynaud belirtisi olması ne ifade eder? Bu belirti bir hastalık mıdır?

Sn. Sayarlıoğlu, raynaud belirtisinde bazen tek başına olabilir ve beraberinde herhangi bir hastalık olmayabildiğini belirtti. Buna birincil-primer RB (PRB) adını verildiğini ve bazen de başka bir hastalığın bir ön belirtisi şeklinde veya hastalığın seyri sırasında ortaya çıkabildiğini, buna ikincil-sekonder RB (SRB) adını verildiğin belirtti.

Prof. Dr. Mehmet Sayarlıoğlu bu hastalığın en sık genç bayanlarda gördüğünü söyledi ve ekledi. PRB genetik bir yönü de vardır, PRB olanların yakınlarında da benzer belirtiler olabileceğini ve  PRB’nde tedaviye cevabın genellikle iyi olduğunu, önemli bir probleme yol açmadığını ifade etti.

SRB daha çok hangi hastalıklar ile birliktedir?

SRB sıklıkla sistemik skleroz (skleroderma), SLE, Sjögren sendromu, anti-fosfolipid sendrom, poli-dermatomyozit, romatoid artrit gibi iltihaplı romatizmalı hastalıkların seyri sırasında ortaya çıkabilir. Bunun dışında vücut savunma sisteminden kaynaklanan başka sistemlere ait hastalıklara da eşlik edebilir. Bazı hastalarda kulak kepçesi, burun, yüz, diz, meme uçları da etkilenebilir. Nadiren tüm kol ve bacakta da RB görülebilir.Parmaklarda renk değişiminin yanı sıra iğnelenme, uyuşma, ağrı olabilir. Eğer damarların daralma dönemi uzun sürerse dokular için tehlikeli olabilir. Kanlanma bozukluğuna bağlı parmak uçlarında yaralar gelişebilir.

Raynaud  Belirtisinin tanısı nasıl konulmaktadır?

RB’nin tanısı hastanın tipik yakınmaları (parmaklarda soğuk ve stresle gelişen mavi-mor renk değişikliği, soğukluk, ağrı) ve hastanın muayenesi ile konulduğunu söyleyen Sn  Sayarlıoğlu  şüphelenilen vakalarda değişik görüntüleme yöntemleri vardır. Benzer yakınmalara neden olan diğer sebepler dışlanmalıdır dedi.

 

Raynaud Belirtisi olan bir hasta yaşantısında nelere dikkat etmelidir?

Liv Hospital Samsun Romatoloji ve İç Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Mehmet Sayarlıoğlu  hasta vücudunun soğuktan korumasını ve buna göre kıyafet seçmesi gerektiğini  hastaların soğuk havalarda mutlaka eldiven ve yün çorap giymelerini, sigaradan uzak durulmalarını söyledi. Sigaradaki nikotin ve benzeri kimyasalların damarların daralmasına neden olduğun için raynaud belirtisini kötüleştirmektedir. Damar daralmasına yol açan ilaçların olumsuz etkisi nedeniyle tedavi seçimleri buna göre yapılmasını örneğin bazı nezle-grip, migren ilaçları ve psikiyatrinin kullandığı bazı ilaçların damar daralmasına yol açabildiğini, stresin damar daraltıcı etkisi olduğun belirti.

Raynaud Belirtisi’nin ilaç tedavisi nasıl planlanmaktadır?

RB’nin ilaç tedavisinde belirtinin birincil (primer) veya ikincil (sekonder-başka hastalık ile birlikte) olup olmadığı önemlidir. Tedavi planı altta başka bir hastalığın olup olmadığı değerlendirilerek yapılır. SRB’nde eşlik eden hastalığın tedavisi ön planda yapılır. Bunun yanında damar genişletici diğer tedaviler hastanın durumuna göre değerlendirilir. Ayrıca hastanın varsa kullandığı başka ilaçlar ve bunun RB’ne etkileri değerlendirilerek gerekirse buna göre düzenleme yapılmaktadır.

Prof. Dr. Mehmet Sayarlıoğlu, raynaud belirtisi olan bir kimsenin mutlaka doktor tarafından değerlendirilmesi gerektiğini tanı doğrulandıktan sonra RB’ne başka bir hastalığın eşlik edip etmediği araştırılması nın, başlangıçta eşlik eden bir hastalık saptanmasa bile, bu hastalıkların daha sonradan da ortaya çıkma ihtimali olduğundan hastalar belirli aralıklar ile çağrılıp ikincil bir hastalık varlığı tekrar gözden geçirilmesi gerektiğini ifade etti.


Yayın Tarihi: 07/09/2017