Bayraktar, Üretici Market Fiyatlarını Değerlendirdi


Bayraktar, Üretici Market Fiyatlarını Değerlendirdi

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, bin bir emekle üretilen ürünlerin, tarlada yok fiyatına satılırken, marketlerde 5-6 kata varan fiyat farkıyla tüketicilere ulaştığını bildirerek, “Yıllardır vurguladığımız tarladan markete fiyat farklarının ana gündem konusu haline gelmesi ve Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan tarafından da sahiplenilmesi, tedbir alınmasını istemesi bizim açımızdan önemli gelişmedir” dedi.

Bayraktar, Birlik Merkezi’nde düzenlediği basın toplantısında, gıda ve gıda fiyatlarının son yıllarda dünyanın en öncelikli gündem maddelerinden birini, hatta çoğu zaman ilkini oluşturduğunu belirtti. Konunun ülke açısından da taşıdığı önemi dikkate alarak Türkiye Ziraat Odaları Birliği olarak her ay tarladan markete kadar oluşan gıda fiyatlarını mercek altına aldıklarını ve kamuoyunun bilgisine sunduklarını vurgulayan Bayraktar, bunda amaçlarının hem üreticinin emeğini korumak hem de haksız kazançların önüne geçerek tüketicilerin makul fiyatlarla gıdaya ulaşmasını sağlamak olduğunu kaydetti.

İçinde bulunulan tarımsal üretim döneminin kuraklıkla başladığını, tarımsal üretim için yeterli yağışın alınamadığı Ekim, Kasım aylarının ardından, Kasım ayının son günlerinde gerçekleşen yağışların yol açtığı selin, Ayvalık ve Dikili ilçelerinde dikili alanlarda ve zeytin ağaçlarında hasara ve hayvan ölümlerine neden olduğunu belirten Bayraktar, şunları söyledi: “Aralık ve Ocak aylarında ülke genelinde devam eden kar yağışları tarımsal üretim açısından sevindirici olsa da aşırı ve uzun süreli kar yağışı bazı alanlarda afetlere de yol açtı. Bu aylarda en fazla zarar, serada üretimin yoğun olarak yapıldığı Mersin İlimizde gerçekleşti. Mersin İlimizde yaşanan aşırı kar yağışının yanı sıra sel, fırtına, hortum önemli ölçüde hasar ve zarara sebep olurken, İzmir, Burdur, Sakarya, Muğla, Isparta başta olmak üzere çeşitli illerimizde de aşırı kar yağışı seraların yıkılmasına içindeki ürünlerin zarar görmesine yol açtı. Ayrıca zeytinciliğin önemli gelir kaynağı olduğu Balıkesir İlinin Erdek ilçesinde gerçekleşen aşırı kar yağışı zeytin ağaçlarının dallarının kırılmasına neden oldu.

Aralık ve Ocak aylarında hava sıcaklıklarının normallerin altında gerçekleşmesi ve ülke genelinde kar yağışlarının fazla olması yurdun pek çok yerinde üreticinin tarlasına girememesine ürünlerin kar altında kalmasına sebep olmuş, hasat zorlaşmıştır. Ayrıca, kar yağışı nedeniyle yolların kapanması, büyükşehirlere ürün sevkiyatında hem kesintilere neden olmuş hem de taşıma maliyetlerini artırmıştır.

Açık alandaki sebzelerin kar altında kalması, yaşanan afetlerden dolayı seraların ve seradaki ürünlerin zarar görmesiyle birlikte arzda daralma görülmüştür. Düşük hava sıcaklıkları nedeniyle narenciyede meydana gelen don, üründe kalite kayıplarına yol açmıştır.”

2007 yılından bu yana fiyat farkı üzerinde hassasiyetle durduk

Üretmekten başka çıkış yolu olmayan üreticilerin, tam bir üstü açık fabrika olan tarlalarında, bahçelerinde kar kış demeden üretime devam ettiğine dikkati çeken Bayraktar, şöyle devam etti: “Bin bir emekle üretilen ürünler, tarlada yok fiyatına satılırken, marketlerde 5-6 kata varan fiyat farkıyla tüketicilerimize ulaşmaktadır. Üreticiden tüketiciye artan fiyattan üreticilerimiz yaralanamadığı gibi tüketicilerimiz de bu ürünleri pahalıya tüketmek zorunda kalmaktadır. 2007 yılından bu yana yaptığımız açıklamalarla yaşanan fiyat farkının makul seviyelere çekilmesi üzerinde hassasiyetle durduk. Konuyu ülke gündemine taşıdık.

Yaptığımız açıklamalar hükümetimiz nezdinde de yankı buldu. 2014 yılı Aralık ayında Başbakanlık genelgesi ile Gıda ve Tarımsal Ürün Piyasaları İzleme ve Değerlendirme Komitesi kuruldu.

Yıllardır vurguladığımız tarladan markete fiyat farklarının üreticilerimiz ve tüketicilerimiz açısından taşıdığı öneme binaen ana gündem konusu haline gelmesi ve Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan tarafından da sahiplenilmesi, tedbir alınmasını istemesi bizim açımızdan önemli gelişmedir.

Bu konu, en son Gümrük ve Ticaret Bakanımız Bülent Tüfenkci tarafından da dile getirildi. Bütün bunlar, çözüm için bizi umutlandırmıştır. Gümrük ve Ticaret Bakanımız Bülent Tüfenkci’nin, üretici örgütlerine alım ve satım işlemlerinde KDV ve stopaj muafiyeti sağlayacaklarını, tasnifleme ve ambalajlama üniteleri ve nakil vasıtaları yatırımlarını teşvik edeceklerini ifade etmesi sevindirici bir gelişmedir. Sayın Bakanın, zincirin en zayıf halkasının üreticilerimiz ve üretici örgütlerimiz olduğunu vurgulaması, üreticilerimizin ürettiği ürünün fiyatının belirlenmesinde söz sahibi olmadığını belirtmesi, fırsatçılığa dikkat çekmesi bizim görüşlerimizle birebir uyuşmaktadır.

Market ve üretici fiyatlarındaki değişim

Ocak ayında, markette 38 üründen 11’inde, üreticide ise 34 üründen 19’unda fiyatların azaldığını veya değişmediğini, marketlerde fiyatı azalan veya değişmeyen ürünlerin toplam ürünlere oranının yüzde 29 iken, üreticide yüzde 56’yı bulduğunu belirten Bayraktar, şöyle dedi: “Market fiyatlarında Ocak ayında, 5 üründe fiyat değişimi görülmezken, 6 üründe azalma, 27 üründe ise fiyat artışı oldu. Ocak ayında market fiyatlarında maydanoz, mısırözü yağı, toz şeker, kuru kayısı ve süt fiyatında değişim görülmezken, fiyat düşüşü yüzde 17,12 oran ile en fazla yumurtada meydana geldi. Yumurtadaki fiyat düşüşünü yüzde 12,96 ile karnabahar, yüzde 7,75 ile salatalık, yüzde 7,01 ile portakal, yüzde 5,37 ile lahana, yüzde 4,23 ile patlıcan izledi. Markette en fazla fiyat artışı ise yüzde 34,95 ile mandalinada oldu. Mandalinadaki fiyat artışını yüzde 28,85 ile kabak, yüzde 25,80 ile sivri biber, yüzde 22,41 ile limon, yüzde 19,98 ile domates, yüzde 14,19 ile elma, yüzde 11,99 ile havuç takip etti.

Üretici fiyatlarında, Ocak ayında, 12 üründe fiyat değişimi olmazken, 7 üründe azalma, 15 üründe fiyat artışı görüldü. Ocak ayında üretici fiyatlarında domates, marul, maydanoz, elma, kuru fasulye, nohut, kırmızı mercimek, yeşil mercimek, pirinç, kuru kayısı, kuru incir ve Antep fıstığında değişim olmazken, patlıcan yüzde 26,64 azalmayla fiyatı en fazla düşen ürün oldu. Bu ürünü yüzde 26,39 ile salatalık, yüzde 20,49 ile yumurta, yüzde 16,20 ile lahana izledi. Ocak ayında üreticide en fazla fiyat artışı yüzde 45,42 oran ile kabakta görüldü. Kabaktaki fiyat artışını yüzde 39,86 ile mandalina, yüzde 24,96 ile sivri biber, yüzde 17,02 ile yeşil soğan, yüzde 14,29 ile pırasa, yüzde 10,96 ile havuç takip etti.”

Fiyat değişimlerinin nedenleri

Üreticide fiyatı artan ürünlere bakıldığında, en fazla fiyat artışının kabak, mandalina, sivri biber ve yeşil soğanda görüldüğünü belirten Bayraktar, şunları söyledi: “Kabak, sivri biber ve yeşil soğanda içinde bulunduğumuz dönem itibarıyla arz örtü altından sağlanmaktadır. Bu ürünlerde hasat edilen ürün miktarındaki azalmaya bağlı olarak fiyatlarda artış yaşanmıştır. Mandalinada ise hasadın sonuna yaklaşılmasının yanı sıra arzın depolardan sağlanmaya başlaması fiyatlarda artışa yol açmıştır. Üreticilerde fiyatı düşen ürünlere baktığımızda özellikle Aralık ayından sonra üretim bölgelerinde havaların güneşli gitmesiyle birlikte patlıcan ve salatalıkta olgunlaşmanın hızlanması fiyatlarda düşüşe yol açmıştır. Lahanada ise hasadın yoğun olduğu bir dönem olması, fiyatlarda gerilemeye yol açmıştır. Örtü altı yetiştiriciliğimizin ana ürünlerinden biri olan domateste fiyatlar geçen aya göre değişmemiştir.


Yayın Tarihi: 31/01/2017